We zijn van de coronacrisis terechtgekomen in een materialencrisis. Alle grote bouwfirma's in Limburg kreunen onder het uitblijven van grondstoffen en onderdelen. De bevoorradingsproblemen zijn al even bezig, maar ze stapelen zich op en worden erger. Dat zegt de Confederatie Bouw Limburg. De crisis begon in het Verre Oosten, maar treft nu ook Europese productiebedrijven, die stilliggen door het uitvallen van personeel. Voeg daarbij de gestegen prijzen, soms met 30 tot 40 procent, en het zijn onzekere tijden. Ook in de bouw, want het einde van de materialencrisis is nog niet in zicht.

Gemiddeld 8% van de medewerkers in een Limburgse onderneming is afwezig door een coronabesmetting of een quarantaine. Dat is het hoogste peil sinds de start van de maandelijkse enquêtes van Voka – Kamer van Koophandel Limburg. In januari van dit jaar bedroeg het gemiddeld aantal afwezigen nog 6%. In niet-coronatijden ligt de afwezigheid op 2 procent, dat is dus nu maal vier. "We zien ook dat in bijna de helft van de Limburgse bedrijven de regels rond ziektebriefjes en quarantaine-attesten niet correct worden opgevolgd", zegt Johann Leten, gedelegeerd bestuurder van Voka – KvK Limburg. "Werkgevers worden zo nodeloos op kosten gejaagd. Dat moet stoppen." Personeelsuitval piektDe personeelsuitval op het werk piekt in Limburg. Waar vorige maand nog gemiddeld zes procent van de medewerkers afwezig was door corona of quarantaine is dat nu gemiddeld acht procent. 35 procent van de ondernemingen zag hierdoor de productie of dienstverlening de afgelopen maand dalen van 5 tot 20 procent. "De Limburgse ondernemers en hun medewerkers stellen alles in het werk om de continuïteit te garanderen", zegt Johann Leten, gedelegeerd bestuurder van Voka – KvK Limburg. "We stellen echter vast dat in bijna de helft van de bedrijven nog geen noodplan actief is. Wij roepen op om hier werk van te maken. Bedrijven in Limburg kunnen ook beroep doen op de flexibele inzet van extra personeelskrachten die is afgesproken door de federale regering." Misbruik ziektebriefjeDe enquête bevestigt ook de signalen die Voka – KvK Limburg opving over onregelmatigheden met het gebruik van het ziektebriefje. Wie zich in quarantaine bevindt, moet een quarantaine-attest bezorgen aan zijn werkgever. Met een quarantaine-attest heeft de medewerker recht op een tijdelijke werkloosheidsuitkering, maar niet op gewaarborgd loon bij ziekte. In bijna de helft van de Limburgse bedrijven worden de regels echter niet correct opgevolgd."We roepen werkgevers, werknemers en artsen op om de regels rond quarantaine-attesten correct toe te passen. Enkel wie zelf ziek is, heeft recht op een ziektebriefje. De anderen kunnen beroep doen op de tijdelijke werkloosheid. Het misbruik van de ziektebriefjes moet dringend stoppen. De werkgevers zijn nu twee keer de dupe: ze missen hun personeelsleden met alle problemen van dien en ze moeten het loon van die medewerkers doorbetalen", besluit Johann Leten.

Bij het Ziekenhuis Oost-Limburg is er een personeelsuitval van 600 medewerkers. Niet dringende zorg wordt opnieuw uitgesteld want het ZOL moet het vanaf morgen met 200 bedden minder doen. Het is een zoveelste klap voor het zorgpersoneel. Wie niet ziek is, draait overuren. Aan gepensioneerde ex-collega's wordt gevraagd bij te springen.

De Limburgse ziekenhuizen kreunen onder de personeelsuitval. Artsen en verplegers blijven thuis omdat ze besmet zijn met corona of omdat ze in quarantaine moeten na een hoogrisicocontact. In het Noorderhart ziekenhuis in Pelt zijn 40 bedden gesloten door personeelsuitval. Algemeen directeur Hans Ramaekers verwacht dat de situatie nog erger zal worden de komende weken. De piek hebben we nog altijd niet bereikt.

Het is nu noodzaak om alles op alles te zetten en essentiële sectoren, zoals supermarkten, voedingsbedrijven, de gezondheidszorg en de diensten open te houden. Dat zegt vakbondsman Jan Staal, die spreekt namens de Algemene Centrale van het ABVV. Door de oprukkende omikronvariant is er veel personeelsuitval. De werkgevers vragen om jobstudenten, interimpersoneel en gepensioneerden in te zetten en de economie draaiende te houden. Meer flexibiliteit en extra personeel is niet de oplossing, aldus de socialistische vakbond. "Want zo blijft het virus circuleren en het gaat nu over de gezondheid van iedereen in deze gezondheidscrisis", klinkt het. Werknemers mogen niet als kanonnenvlees ingezet worden om nog meer winsten te maken. Dat is nu even niet aan de orde, vindt het ABVV.

Het aantal besmettingen in Limburg stijgt naar een ongeziene hoogte. 12.930 Limburgers testten afgelopen week positief op het coronavirus. En omdat niet iedereen nog getest wordt, ligt het werkelijke besmettingscijfer nog hoger. Het aantal covid-patiënten in de ziekenhuizen begint nu ook stilaan te stijgen. Maar de cijfers op de intensieve zorgen dalen wel. "We hoeven ons voorlopig dus nog geen zorgen te maken," zegt viroloog Van Ranst. Al wordt het gevaarlijk op de werkvloer in sommige kritische sectoren: want veel personeelsleden vallen nu tegelijk ziek.

Door de omikrongolf houden bedrijven hun noodplannen klaar om grote personeelsuitval te kunnen opvangen. Volgens de minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke is dat nefast, want volgens hem kan de combinatie van quarantaine en zieken binnenkort grote problemen veroorzaken in de bedrijven en de ziekenhuizen. Autoruithersteller Carglass is op het ergste voorbereid en heeft een noodplan klaar. Wanneer ze te maken krijgen met enorme personeelsuitval zullen werknemers tijdelijk van functie veranderen om zo goed mogelijk alles draaiende te houden.  

Volgens werkgeversorganisatie VKW Limburg zijn de Limburgse bedrijven op het ergste voorbereid en liggen de noodscenario's klaar. Met de storm die op ons afkomt en het bedrijfsleven en de samenleving dreigt te ontwrichten, is het nu belangrijk om het hoofd koel te houden, aldus het VKW.